Mediacje w sprawie o zachowek

Katarzyna Pluta03 grudnia 2017Komentarze (0)

W ostatnich latach bardzo popularne stały się mediacje na które Sądy kierują skonfliktowane strony postępowania sądowego.

W każdej sprawie sądowej  i na każdym etapie sprawy Sąd może skierować strony na mediacje.

Czy warto zatem iść na mediację? Czy mediacje w sprawach o zachowek są możliwe?

Ja osobiście zazwyczaj zachęcam swoich klientów do udziału w mediacjach i staram się dążyć do ugodowego załatwienia sprawy. Wszystko zależy oczywiście od konkretnego przypadku bo ugoda nie zawsze jest możliwa. Obie strony muszą być zdolne do kompromisu.

Jeśli zastanawiasz się czy warto skorzystać z mediacji to odpowiadam, że warto. W sprawach o zapłatę zachowku mediacje są jak najbardziej możliwe. Sąd na Twój wniosek skieruje Cię i Twojego przeciwnika na mediację i wyznaczy osobę mediatora.  Aby mediacja mogła się odbyć muszą na nią wyrazić zgodę obie strony postępowania. Jest możliwość aby Sąd skierował Cię do mediatora wybranego przez Ciebie. Sąd czasami pyta się na rozprawie, czy strony chcą wskazać konkretnego mediatora.

Później mediator skontaktuje się z Tobą i zaprosi Cię i Twojego przeciwnika na spotkanie na którym będzie dążył do wypracowania ugody. Spotkań może być kilka, w zależności od tego czy będą postępy w prowadzonych rozmowach.

Mediacje są płatne.  Są ośrodki mediacyjne, które nie pobierają opłat, ale wtedy musisz zadbać o to aby Sąd skierował Cię do ośrodka, który nie pobiera opłat.

Mediacje w sprawie o zachowek

Koszty mediacji obciążają strony, co do zasady w równych częściach, chyba że strony ustalą inny podział rozliczeń. Strona postępowania mediacyjnego może złożyć na zasadach ogólnych wniosek o zwolnienie od kosztów mediacji prowadzonej na skutek skierowania przez sąd.

W postępowaniu mediacyjnym ze skierowania sądu w sporach o prawa majątkowe, w których wartości przedmiotu sporu nie da się ustalić, wynagrodzenie mediatora wynosi 150 zł za pierwsze posiedzenie mediacyjne, a za każde kolejne – 100 zł (łącznie nie więcej niż 450 zł). Jeśli postępowanie dotyczy praw majątkowych, wynagrodzenie mediatora wynosi 1% wartości przedmiotu sporu (nie mniej niż 150 zł i nie więcej niż 2000 zł za całość postępowania mediacyjnego). Zwrotowi podlegają też wydatki mediatora poniesione w związku z przeprowadzeniem mediacji (w tym opłata za wynajem pomieszczenia do 70 zł za jedno posiedzenie oraz koszty korespondencji, w wysokości nieprzekraczającej 30 zł). Jeśli mediator jest podatnikiem zobowiązanym do rozliczenia podatku od towarów i usług, do kosztów mediacji dolicza się podatek VAT.

Jeśli na mediacjach uda się osiągnąć porozumienie mediator przygotuje ugodę, którą następnie prześle do Sądu. Musisz jeszcze raz stawić się w Sądzie na rozprawie na której Sąd tą ugodę zatwierdzi.

Zachowek od darowizny – dyspozycja na wypadek śmierci

Katarzyna Pluta18 listopada 20172 komentarze

Darowizna kwoty wypłaconej na podstawie dyspozycji na wypadek śmierci.

Jeśli wypłaciłeś z banku pieniądze należące do zmarłej bliskiej Ci osoby na podstawie dyspozycji na wypadek śmierci i zastanawiasz się czy inni członkowie rodziny będą mieć do Ciebie roszczenie o zapłatę zachowku od tej kwoty  to przeczytaj ten wpis.

Dyspozycja wkładem na wypadek śmierci, czyli zapis bankowy.

Posiadacz rachunku oszczędnościowego, rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego lub rachunku terminowej lokaty oszczędnościowej może polecić pisemnie bankowi dokonanie – po swojej śmierci – wypłaty z rachunku wskazanym przez siebie osobom: małżonkowi, wstępnym, zstępnym lub rodzeństwu określonej kwoty pieniężnej (dyspozycja wkładem na wypadek śmierci). Kwestię tę reguluje art. 56 prawa bankowego.

Kwota wypłaty,  bez względu na liczbę wydanych dyspozycji, nie może być wyższa niż dwudziestokrotne przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku, ogłaszane przez prezesa Głównego Urzędu Statystycznego za ostatni miesiąc przed śmiercią posiadacza rachunku, która na dzień 18.11.2016r. wynosi 85 183,00 zł. Dyspozycja wkładem na wypadek śmierci może być w każdym czasie przez posiadacza rachunku zmieniona lub odwołana na piśmie.

Jak zatem należy traktować przekazanie środków pieniężnych w ramach powyższej dyspozycji na rzecz np. jednego z dzieci?

Załóżmy, że mamy następujący stan faktyczny. Zmarły Jan Kowalski w chwili śmierci był wdowcem i miał dwoje dzieci. Posiadał na rachunku bankowym kwotę 70 000 zł. Jan Kowalski zapisał wszystkie posiadane środki na rzecz syna Piotra. Drugi syn Paweł nie dostał nic. Jan Kowalski nie zostawił po sobie żadnego spadku. Pieniądze objęte dyspozycją na wypadek śmierci były jednym składnikiem spadku. Czy synowi Pawłowi coś się należy od brata Piotra?

W orzecznictwie Sądów wyrażane są rozbieżne zdania jak należy traktować wypłacone środki pieniężne na podstawie dyspozycji na wypadek śmierci. Jednakże przeważają poglądy, że taka dyspozycja powinna być traktowana jak darowizna. Taki pogląd wyraziła również Elżbieta Skowrońska – Bocian w Komentarzu do Kodeksu cywilnego Część czwarta. Spadki, Warszawa 1995, s. 147-148, iż sumy wypłacone na tej podstawie należy doliczyć do spadku.

Przyjmuje  się więc, że kwota wypłacona pozwanemu na podstawie dyspozycji na wypadek śmierci powinna zostać doliczona do spadku tak jak darowizna. Jest to rozrządzenie nieodpłatne, mimo, że uregulowane w sposób szczególny w Prawie bankowym. W zakresie celu przysporzenia instytucja ta nie różni się w sposób istotny od darowizny i nie realizuje innych celów, jak np. umowa przekazania gospodarstwa rolnego.

W związku z powyższym mój przysłowiowy syn zmarłego Paweł ma roszczenie do brata o zapłatę tytułem zachowku kwoty pieniężnej od wypłaconej sumy 70 000 zł na podstawie dyspozycji na wypadek śmierci. Udział Pawła w spadku po ojcu wynosił 1/2. W związku z tym zachowek będzie wynosił połowę udziału w spadku czyli 35 000/2 = 17 500 zł.

Pieniądze z polisy na życie

Katarzyna Pluta11 listopada 2017Komentarze (0)

Polecam bliźniaczego bloga zajmującego się tematyką spadków prowadzonego przez Adwokat Małgorzatę Woźniak pt.: Dział spadku bez tajemnic.

Jeśli chcesz dowiedzieć się czy pieniądze z polisy na życie powinny zostać wliczone do substratu masy spadkowej od którego obliczana jest wysokość zachowku koniecznie zajrzyj do artykułu Polisa na życie czy wchodzi do spadku.

Pani Mecenas dzieli się ze swoimi czytelnikami przydatnymi informacjami dotyczącymi wszystkiego co wiąże się z podziałem spadku.

Znajdziesz Tam wiele ciekawych artykułów również takich, które obejmują wspólną tematykę działu spadku i zachowku. Pani Mecenas zamieszcza w swoim blogu przydatne wzory dokumentów, które mogą Ci się przydać.

Zapraszam do lektury bloga Dział spadku bez tajemnic. 🙂

 

Ugoda w sprawie o zachowek po rodzicach

Katarzyna Pluta30 września 2017Komentarze (0)

Ugoda w sprawie o zachowekPani Mecenas, czy mam zawrzeć ugodę? Czy mam się zgodzić? Dlaczego mam płacić mojemu bratu zachowek  po rodzicach jeśli on nie opiekował się nimi w ogóle a teraz wyciąga ręce po pieniądze. To niesprawiedliwe!

Takie pytania usłyszałam ostatnio od mojej mocno spanikowanej klientki.

Do tej pory pisałam tutaj w większości o sporach dotyczących wypłaty zachowku, którymi zajmuje się Sąd.

Jednakże to nie jest tak, że wszystkie sprawy o zachowek kończą się w Sądzie.

Spotkałam się również ze sprawami dotyczącymi zapłaty zachowku, które zostały załatwione w sposób polubowny.

Czy warto zawrzeć ugodę ?

Aby mogło dojść do zawarcia ugody  obie strony muszą być skłonne do wzajemnych ustępstw. Kiedyś na jednej z rozpraw, w których brałam udział Wysoki Sąd powiedział, że w sytuacji gdy jest zawierana ugoda żadna ze stron nie jest do końca zadowolona ze sposobu zakończenia sprawy, bo wydaje jej się, że gdyby Sąd wydał wyrok, to byłby on korzystniejszy.

Trudno czasami znaleźć „złoty środek” ale myślę, że warto zawsze brać pod uwagę porozumienie się i podpisanie ugody.

Warto rozmawiać, zanim podejmiesz kroki prawne!

Zanim skierujesz sprawę do Sądu wezwij na piśmie osobę zobowiązaną do zapłaty zachowku!

Sąd jest ostatecznością.

Ugodę o zapłatę zachowku można zawrzeć poza Sądem, jak również na każdym etapie postępowania sądowego.

Do zawarcia ugody nie jest wymagana żadna szczególne forma. Wystarczy spisanie porozumienia na piśmie. Nie jest potrzebny do tego notariusz. Warto zawrzeć w ugodzie zapisy mówiące o tym czy zawarte porozumienie ostatecznie wyczerpuje roszczenia o zapłatę zachowku.

Jeśli masz wypłacić zachowek po rodzicach swojej siostrze czy bratu Twoja decyzja co do tego jak załatwisz tę sprawę wpłynie na zawsze na Twoje relacje rodzinne.

Oczywiście każda sprawa jest inna i nie da się generalizować, ale zawsze warto wiedzieć jakie są możliwości.

 

Wydziedziczenie a zachowek

Katarzyna Pluta17 września 20172 komentarze

Wydziedziczenie a zachowek.

Wydziedziczenie a zachowek

Wydziedziczenie a zachowek

Niedawno obiecałam, że zamieszczę wpis odnośnie tematu związanego z możliwością dochodzenia zachowku w przypadku wydziedziczenia w testamencie?

Jeśli zostałeś wydziedziczony nie martw się na zapas, gdyż w większości przypadków wydziedziczenia dokonane w testamencie są nieskuteczne.

Wydziedziczenie bliskich w testamencie pozbawia ich prawa do zachowku o ile jest sformułowane prawidłowo i odpowiada przesłankom wydziedziczenia przewidzianych w przepisach kodeksu cywilnego.

Podstawy wydziedziczenia reguluje art. 1008 kodeksu cywilnego. Spadkodawca może w testamencie pozbawić zstępnych, małżonka i rodziców zachowku (wydziedziczenie), jeżeli uprawniony do zachowku:

1) wbrew woli spadkodawcy postępuje uporczywie w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego;

2) dopuścił się względem spadkodawcy albo jednej z najbliższych mu osób umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności albo rażącej obrazy czci;

3) uporczywie nie dopełnia względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych.

 Wydziedziczenie a zachowek.

Jak powinny zatem zostać sformułowane zapisy w testamencie aby wydziedziczenie było skuteczne?

W praktyce najczęściej spotykam się z wydziedziczeniem z powodu nie dopełniania obowiązków rodzinnych. Samo posłużenie się przez spadkodawcę sformułowaniem, że uprawniony do zachowku uporczywie nie dopełniał obowiązków rodzinnych, bez wskazania rodzaju obowiązków, nie jest wystarczające.

Wydziedziczenie pozostaje nieskuteczne, jeżeli jego przyczyna nie wynika z treści testamentu – nawet gdyby w rzeczywistości przyczyna wydziedziczenia zachodziła. Przyjmuje się, że spadkodawca winien opisać w testamencie przykłady konkretnych zachowań uprawnionego do zachowku, które wypełniałyby ustawowe przesłanki. Nie jest zaś wystarczające posłużenie się ogólnymi sformułowaniami, bez wskazania konkretnych zachowań lub rodzaju obowiązków.

Przykład fragmentu testamentu,  w którym podane są konkretne zachowania wyczerpujące przesłanki nie dopełnienia obowiązków rodzinnych:

„Wydziedziczam mojego syna Jana Kowalskiego za to, że przez ostatnie 20 lat nie utrzymywał ze mną kontaktów. Mimo moich starań nie chciał mnie odwiedzić, a gdy ciężko zachorowałem i prosiłem go o pomoc odmówił. Nie odwiedził mnie w czasie choroby w szpitalu i domu.”

Jeśli zostałeś wydziedziczony i w testamencie zostały opisane przyczyny wydziedziczenia, które są nieprawdziwe lub zostały użyte ogólne sformułowania (a nie konkretne) to możesz wystąpić z pozwem o zachowek. W postępowaniu o zapłatę zachowku to pozwany Spadkobierca ma obowiązek udowodnienia, że rzeczywiście zaistniały okoliczności wskazane przez spadkodawcę w testamencie. Rolą sądu jest ocena, czy okoliczności te należą do jednej z przesłanek wskazanych w art. 1008 k.c.

Zachęcam również do zapoznanie się z tym wpisem na temat zachowku:

Zwolnienie ze schedy spadkowej

← Poprzednie wpisy

Następne wpisy →