Czy warto napisać testament?

Katarzyna Pluta19 grudnia 2019Komentarze (0)

Znasz zapewne takie powiedzenie, że prawo nie jest doskonałe i są w nim luki prawne. Ustawodawca cały czas pracuje nad tym aby takich niedoskonałości było jak najmniej. Jednak zdarzają się sprawy, z którymi prawo sobie nie radzi.

Może dojść do sytuacji, że uzyskasz dla siebie korzystny wyrok a nie jesteś w stanie go wyegzekwować.

Telewizja Polsat News w programie „Interwencja Extra”  zajmowała się ostatnio sprawą w której prawowici właściciele mieszkania, które nabyli w spadku na podstawie testamentu, nie mogą odzyskać swojego mieszkania. W lokalu przebywają bezprawnie ludzie, którym nie przysługuje tytułu prawny do lokalu. Walka o mieszkanie trwa kilkanaście lat. Na szczęście takie sytuacje nie są regułą.

Tutaj możesz obejrzeć ten reportaż:

 https://interwencja.polsatnews.pl/reportaz/2019-12-17/od-14-lat-nie-moga-wejsc-do-swojego-mieszkania/

Po reportażu brałam udział w dyskusji o tym jak napisać testament aby ustrzec się długiego procesu po śmierci bliskiej osoby.

Tak jak wspomniałam powyżej przedstawiona w reportażu sprawa to oczywisty absurd. Sprawy spadkowe najczęściej jednak nie trwają całymi latami.

Czy warto napisać testament ?

Uważam, że warto pomyśleć wcześniej co się stanie  z moimi dobrami po mojej śmierci. Pamiętaj, że jeśli nie zostawisz testamentu to dziedziczenie będzie odbywało się na podstawie ustawy. Często dramat przeżywają małżonkowie zmarłych, którzy nie mieli dzieci. Bowiem na podstawie ustawy do dziedziczenia po śmierci jednego małżonka oprócz żony/męża dochodzą również rodzice i rodzeństwo. Nagle okazuje się, że samotna żona/mąż musi dzielić się spadkiem z siostrą czy bratem męża. W takich przypadkach aby zabezpieczyć żonę/męża konieczny jest testament.

Jeśli uznasz, że powinieneś napisać testament to polecam sporządzenie testamentu u notariusza. Notariusz zadba o to aby testament został napisany w taki sposób aby treść testamentu nie budziła żadnych wątpliwości i aby Twoja wola w razie śmierci została wypełniona tak jak postanowisz. Istnieje również możliwość zarejestrowania testamentu w rejestrze testamentów co daje gwarancję, że testament nie zaginie i zostanie po nim ślad.

Konieczne jest również sporządzenie testamentu jeśli postanowisz kogoś pozbawić zachowku, czyli wydziedziczyć. Wydziedziczenie aby było ważne musi być zawarte w testamencie. Może to być testament odręczny jak i notarialny.

 *   *   *

Zachęcam do zapoznania się z wpisem dotyczącym wydziedziczenia: Wydziedziczenie czyli pozbawienie prawa do zachowku.

 

Podatek od dochodu – odsetki od zachowku

Katarzyna Pluta11 października 2019Komentarze (0)

Dzisiaj poruszę temat podatku od dochodu w postaci odsetek od zachowku.

Generalnie otrzymanie zachowku wiąże się z obowiązkami w zakresie podatku od spadków i darowizn.

Trzeba o tym pamiętać aby uniknąć kłopotów. W terminie 6 miesięcy od daty wypłacenia zachowku musisz zgłosić otrzymanie zachowku do Urzędu Skarbowego. Jeśli dokonasz zgłoszenia w terminie unikniesz obowiązku zapłaty podatku od zachowku.

O podatku od spadków i darowizn od zachowku pisałam wcześniej tutaj

Podatek od wypłaconych odsetek

Zdarza się czasami, że zachowek jest wypłacany wraz z ustawowymi odsetkami. Z taką sytuacją mamy do czynienia często po tym, jak Sąd wyda wyrok, w którym wskazuje jaka kwota zachowku ma być zapłacona oraz od jakiej daty należą się odsetki. Wtedy powstaje obowiązek podatkowy zapłaty podatku dochodowego od odsetek.  Fiskus traktuje odsetki jako formę odszkodowania za zwłokę, nie uznaje ich za część zachowku. W konsekwencji nie są objęte zakresem ustawy o podatku od spadków i darowizn. Nie stosuje się więc do nich zwolnienia podatkowego zawartego w tej ustawie. Odsetki stanowią przychód, który podlega ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wysokość odsetek powinieneś zatem wykazać w zeznaniu rocznym za rok w którym otrzymałeś odsetki.

 

Zachowek od darowizny sprzed 10 lat

Katarzyna Pluta10 września 2019Komentarze (0)

Wyobraź sobie taką sytuację.

„Wyszłam za mąż za majętnego człowieka. Ja pochodziłam ze skromnego domu  i nie miałam żadnego majątku. Mój przyszły mąż posiadał wielohektarowe gospodarstwo oraz kilka innych nieruchomości. Rodzina męża nie akceptowała mnie. Byłam za biedna. Rodzina męża namówiła go, aby przepisał wszystko co posiada na siostrę i jej córkę. Zanim wzięliśmy ślub mąż darował siostrze i siostrzenicy cały swój majątek. Wzięliśmy ślub a później urodziło nam się dziecko. Jak się okazało nasza córka urodziła się z wadą serca i wymagała leczenia. Żyliśmy w zgodzie i szczęściu przez 15 lat. Mieszkaliśmy w domu, który znajdował się na terenie gospodarstwa rolnego. Wszystko było siostry i siostrzenicy męża. Po 15 latach mąż zmarł. Po śmierci męża musiałam opuścić dom i radzić sobie sama. Czy coś mi się należy  albo czy przysługuje mi zachowek?”

Ta historia wydarzyła się naprawdę. Nie jest zmyślona. Nie zdarza się często a jednak.

Umarł człowiek, który nie zostawił żadnego majątku, więc spadek był pusty.

O tym, że zachowek należy się również wtedy gdy spadek jest pusty pisałam już  tutaj .

Czy wdowie i jej córce należy się zachowek? W zasadzie można tą sytuację rozważać jedynie w ten sposób, że roszczenie o zachowek przysługiwać by mogło od osób, które otrzymały darowizny.

Niestety w tym wypadku nie miałam dobrych wiadomości dla mojej klientki. Darowizny były uczynione na rzecz osób niebędących spadkobiercami. Taki była stan na dzień śmierci męża klientki. W związku z tym, zastosowanie ma w tym wypadku 10 – letni termin w czasie, którego zalicza się darowizny na potrzeby obliczenia zachowku. Pozostaje więc jedynie dobra wola obdarowanych, którzy mogą wspomóc żonę i córkę zmarłego.

 

Czy można się zrzec zachowku?

Katarzyna Pluta23 sierpnia 20195 komentarzy

Wpis dotyczący tematu „Czy można zrzec się zachowku” powstał na bazie pewnej historii z którą się spotkałam.

Żyjący rodzice dwóch córek za życia obdarowali każdą z córek nieruchomościami. Jedna dostała nieruchomość wartą 800 000 zł a druga nieruchomość wartą 100 000 zł. Obdarowanie nie było równomierne. Teraz rodzice Ci zażyczyli sobie aby córka, która dostała większą darowizną dopłaciła siostrze pewną, niemałą sumę pieniężną. Córka zanim zapłaciła zaczęła zastanawiać się jakim tytułem ma zapłacić tą kwotę i jak to zrobić aby w przyszłości po śmierci rodziców siostra nie dochodziła od niej uzupełnienia zachowku. Jedną z opcji, którą rozpatrywała była wypłata siostrze tych pieniędzy tytułem przyszłego zachowku po rodzicach. 

Umowy o spadek po osobie żyjącej

Opisany wyżej przypadek wydaje się prosty ale w rzeczywistości taki nie jest.

Prawo do zachowku powstaje dopiero po śmierci osoby po której o zachowek będziesz się ubiegać.

Nie można zrzec się zachowku za życia tej osoby gdyż uprawnienie do zachowku jeszcze nie powstało.

Taka jest moja opinia.

Zresztą prawo zabrania zawierania umów dotyczących spadku po osobie żyjącej. Umowy takie są nieważne.

Umowa o zrzeczenie się dziedziczenia

Możesz zawrzeć natomiast umowę z przyszłym spadkodawcą i zrzec się dziedziczenia po nim, jak również zrzeczenie się to będzie obejmowało prawo do zachowku.

Spadkobierca ustawowy może przez umowę z przyszłym spadkodawcą zrzec się dziedziczenia po nim. Umowa taka powinna być zawarta w formie aktu notarialnego. Zrzeczenie się dziedziczenia obejmuje również zstępnych zrzekającego się, chyba że umówiono się inaczej. Zrzekający się oraz jego zstępni, których obejmuje zrzeczenie się dziedziczenia, zostają wyłączeni od dziedziczenia, tak jakby nie dożyli otwarcia spadku.

Zawierając taką umowę nie będziesz dziedziczył w ogóle, ani nie będziesz mógł w przyszłości ubiegać się o zachowek.

Zrzeczenie się zachowku po śmierci spadkodawcy

Po śmierci spadkodawcy możesz zrzec się prawa do zachowku.

Oczywiście wiadomo, że dochodzenie przysługującego Ci zachowku nie jest obligatoryjne. Jednakże możesz podpisać umowę bądź oświadczenie z osobą zobowiązaną do zapłaty Ci zachowku, że zrzekasz się tego prawa i nie będziesz w przyszłości dochodzić zapłaty z tego tytułu.

Jest to forma zwolnienia z długu.

 *   *   *

Zapraszam do zapoznania się z artykułem Wydziedziczenie czyli pozbawienie prawa do zachowku

 

Darowizna gospodarstwa rolnego

Katarzyna Pluta02 sierpnia 20192 komentarze

Darowizna gospodarstwa rolnego

Sprawy spadkowe związane z darowizną gospodarstwa rolnego to sprawy z którymi często się spotykam. Przychodzą do mnie osoby, których rodzice posiadali gospodarstwo rolne i nim rozporządzili za życia dokonując darowizny gospodarstwa rolnego. Przychodzą też osoby, które otrzymały to gospodarstwo i zastanawiają się czy muszą zapłacić rodzeństwu zachowek. Często mowa jest o wielohektarowych nieruchomościach, wartych miliony. Przy tego typu sprawach wchodzą w rachubę również aspekty emocjonalne – poczucie krzywdy i niesprawiedliwości.

Tyle tytułem wstępu. Przechodząc do konkretów jak to w końcu jest z tym gospodarstwem rolnym?

Czy darowizna gospodarstwa rolnego jest uwzględniana przy obliczaniu zachowku?

Najczęściej zmarli rodzice, którzy byli właścicielami gospodarstwa rolnego przepisują własność tego gospodarstwa na jedno ze swoich dzieci. Często gospodarstwo to stanowi jedyny składnik masy spadkowej.

Darowizny gospodarstwa rolnego wzbudzają wiele kontrowersji. W orzecznictwie sądowym kwestie te są rozstrzygane w różny sposób. Dużo zależy od czasu kiedy gospodarstwo było przepisywane i jakim rodzajem umowy zostało to zrobione. Może wydawać się to skomplikowane i takie rzeczywiście jest.

Czy darowizna gospodarstwa rolnego będzie uwzględniona przy obliczaniu zachowku? Zależy to od czasu kiedy była dokonywana i na gruncie jakich przepisów. Najczęściej rodzice przekazując własność gospodarstwa rolnego na swoje dziecko czynili to w zamian za uzyskanie uprawnień emerytalnych na gruncie przepisów ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym rolników z 1977r. i ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników z 1982r. Takie umowy nie były nazywane wprost „umowa darowizny” a „umowa przekazania gospodarstwa rolnego”. Chociaż spotkałam się z różnymi tytułami takich aktów notarialnych. W większości przypadków orzeczenia sądów rozstrzygały te sprawy na korzyść właścicieli gospodarstwa rolnego. Uznawano, że przekazanie gospodarstwa rolnego w zamian za uprawnienia emerytalne na gruncie wyżej wymienionych przepisów nie podlegały doliczeniu do masy spadkowej przy ubieganiu się o zachowek.

Ważny jest rodzaj umowy przenoszącej własność gospodarstwa rolnego.

Sprawa wygląda inaczej gdy własność gospodarstwa była przekazana darowizną. Akt notarialny nosi tytuł „Umowa darowizny” !!!

Generalnie umowa darowizny, jako czynność dokonana przed notariuszem, jednoznacznie nazwana i zawierająca elementy istotne właściwe umowie darowizny powinna zostać uwzględniona przy obliczaniu zachowku.

Ustawodawca, poza Darowizna a zachowek wskazanymi w tych przepisach, nie uzależnił doliczania wartości świadczeń na podstawie umów darowizn do substratu zachowku od ich przedmiotu. Także zatem w przypadku, gdy przedmiotem darowizny jest gospodarstwo rolne, czy nieruchomość rolna, wartość darowizny podlega zaliczeniu na substrat zachowku. Ustawodawca nie uzależnił także kwestii doliczania darowizn do substratu zachowku od celu, w jakim darowizna została dokonana. Nie ma więc znaczenia, czy darczyńca chciał w ten sposób uregulować sprawy majątkowe, czy uzyskać uprawnienie do renty bądź emerytury. Istotne jest, że zdecydowała się na zawarcie umowy darowizny w kształcie przewidzianym w Kodeksie cywilnym.

 Ogólnie o tym kiedy darowizny podlegają zaliczeniu przy obliczaniu zachowku pisałam tu: Darowizna  a zachowek

← Poprzednie wpisy

Następne wpisy →