Darowizna a zachowek

Katarzyna Pluta26 lutego 201730 komentarzy

Darowizna a zachowek, czyli od jakich darowizn można żądać zapłaty zachowku?

Bardzo często przychodzą do mnie osoby po poradę, którym zmarł ojciec/matka i bardzo często rodzice Ci nie zostawiają spadku, gdyż całym swoim majątkiem rozporządzili za życia.

Załóżmy, że ojciec i matka darowali swojemu bliskiemu własność nieruchomości a był to jedyny ich majątek w związku z czym po ich śmierci masa spadkowa jest „pusta”.

Co wtedy należy się ich dzieciom?

Czy można żądać zapłaty zachowku od osoby, która darowiznę otrzymała?

Kiedy ma zastosowanie 10 – letni okres zaliczania darowizn?

Z takimi pytaniami spotykam się najczęściej.

Gdy masz do czynienia z masą spadkową zerową bądź ujemną, do spadku doliczamy darowizny.

Większość darowizn będzie podlegało zaliczeniu bez względu na to kiedy zostały uczynione. Nie ma tu zastosowania 10 – letni termin. Podlegają zaliczeniu darowizny uczynione na rzecz spadkobierców lub uprawnionych do zachowku bez względu na datę ich dokonania. Dana osoba, która otrzymała darowiznę musi być spadkobiercą lub osobą uprawnioną do zachowku na chwilę otwarcia spadku, czyli na dzień śmierci spadkobiercy.

Nie podlegają zaliczeniu, przy ustalaniu substratu zachowku, darowizny uczynione na więcej niż dziesięć lat przed otwarciem spadku na rzecz osoby, która potencjalnie należy do kręgu spadkobierców ustawowych, czy też osoby, która jest potencjalnie uprawniona do zachowku po darczyńcy, jeśli osoba ta ostatecznie – z uwagi na konkretny stan faktyczny istniejący w chwili śmierci darczyńcy – nie stanie się spadkobiercą lub osobą uprawnioną do zachowku.

Nie podlegają zaliczeniu darowizny uczynione na więcej niż 10 lat przed otwarciem spadku uczynione na rzecz osób trzecich, obcych. (spadkodawca darował w 1998 r. mieszkanie swojej siostrze, zmarł w 2009r., od darowizny minęło więcej niż 1o lat, osoby uprawnione do zachowku po spadkodawcy nie będą mogły żądać zapłaty zachowku od siostry spadkodawcy)

W czym mogę Ci pomóc?

    Twoje dane osobowe będą przetwarzane przez Kancelaria Adwokacka Adwokat Katarzyna Pluta w celu obsługi przesłanego zapytania. Szczegóły: polityka prywatności.

    { 30 komentarze… przeczytaj je poniżej albo dodaj swój }

    Tomasz 7 marca, 2017 o 15:08

    Dzień dobry Pani Mecenas…. Moi rodzice w 2002 r. podarowali nam, tj. mnie i mojej żonie małe mieszkanie północnej części Warszawy. Ojciec mój zmarł w 2010 r., matka zaraz potem w 2011 r. Mam dwie siostry siostrę. Nie wiem jak obliczyć zachowek – czy należne siostrom części zachowku liczy się od wartości całego mieszkania, czy też tylko połowy (w związku z tym, że połowa należy do mojej żony)? Bardzo proszę o pomoc! Tomasz

    Odpowiedz

    Katarzyna Pluta 7 marca, 2017 o 18:05

    Panie Tomaszu,
    zachowek dla sióstr należy obliczać od wartości całego mieszkania, gdyż darowizna dla Pana żony była zrobiona mniej niż 10 lat przed otwarciem spadku. Proszę jednakże zwrócić uwagę na to czy prawo zachowku Pana sióstr nie uległo już przedawnieniu?
    pozdr

    Odpowiedz

    Tomasz 7 marca, 2017 o 22:03

    Uprzejmie Pani dziękuję! Czy poda mi Pani numer konta na dokonanie opłaty za poradę?
    Tomasz

    Odpowiedz

    Katarzyna Pluta 8 marca, 2017 o 14:17

    Witam,

    Przesyłam Panu dane do przelewu w wiadomości meilowej. pozdr

    Odpowiedz

    GREGORZZ 7 marca, 2017 o 21:50

    WITAM SERDECZNIE GRZEGORZ Z TEJ STRONY MAM PYTANIE MAM DAROWIZNE WIECEJ JAK 10 LAT MAMA MI DAROWAŁA MIESZKANIE .I MAM TERAZ PYTANIE MAM JESZCZE JEDNEGO BRATA I CZY MU SIE BEDZIE COS NALEZALO WARTOSC MIESZKANIA 150 TYS JESLI TAK TO W JAKIEJ KWOCI DOKLADNIE .A 2 PYTANIE JAK BYM SPRZEDAŁ ZA ZYCIA MIESZKANIE MAMY I KUPIŁ SOBIE GDZIE INDZIEJ CZY BRAT MOGŁYB COS TEZ ZADAC PROSZE MI ODPOWIEDZIEC

    Odpowiedz

    Katarzyna Pluta 8 marca, 2017 o 14:19

    Witam,
    Panie Grzegorzu, nie da się odpowiedzieć na Pana zapytanie jednym zdaniem, ponadto aby udzielić odpowiedzi musiałabym mieć więcej informacji. Niestety poprzez bloga nie udzielam porad prawnych. Zapraszam do kontaktu z moją Kancelarią. pozdr Katarzyna Pluta

    Odpowiedz

    Trew 28 listopada, 2017 o 09:28

    Dzień dobry,

    Mam takie pytanie (myślę, że ciekawe):
    Co się dzieje z zachowkiem w przypadku darowizny na rzecz darczyńcy?
    Dokładniej: Spadkodawca ma żonę i daruje (umową darowizny) jej mieszkanie, które jest jego majątkiem osobistym (nieruchomość wchodzi potem w skład majątku wspólnego), następnie żona daruje mieszkanie (generalnie 1/2) z majątku wspólnego małżonków do majątku osobistego spadkodawcy. Jest to darowizna i brak jest odwołania darowizny. Spadkodawca umiera pozostawiając Testament. Co się dzieje wtedy z pierwszą darowizną? Czy należy ją zaliczyć na ewentualny zachowek żony? Czy taka darowizna nie jest doliczana? Pozdrawiam

    Odpowiedz

    Katarzyna Pluta 3 grudnia, 2017 o 19:12

    Dzień Dobry:-) Do masy spadkowej od której obliczmy wysokość przysługującego zachowku wliczamy darowizny,które zostały dokonane na rzecz osób będących spadkobiercami (zawsze). Jeśli chodzi o darowizny na rzecz osób nie będących spadkobiercami to doliczamy je jeżeli nie były dokonane dawniej niż 10 lat przed otwarciem spadku. Pierwsza darowizna powinna więc zostać doliczona, a druga darowizna ma o tyle znaczenie, że jeżeli w chwili śmierci spadkodawcy była nadal jego własnością to wchodzi do masy spadkowej i od niej również można żądać zapłaty zachowku.

    Odpowiedz

    Trew 3 grudnia, 2017 o 19:31

    Dzień dobry,

    Jak dobrze rozumiem to pierwsza darowizna powinna zostać zaliczona na należny zachowek ponieważ była to darowizna dla spadkobiercy.

    Proszę o doprecyzowanie odpowiedzi z drugą darowizną, nie bardzo rozumiem.

    Odpowiedz

    Katarzyna Pluta 3 grudnia, 2017 o 20:25

    Druga darowizna spowodowała zwiększenie majątku po stronie spadkodawcy, więc również ma wpływ na wysokość zachowku po tym spadkodawcy o ile w chwili jego śmierci ta nieruchomość nadal należała do spadkodawcy.

    Odpowiedz

    Trew 3 grudnia, 2017 o 21:35

    Rozumiem, druga darowizna zwiększyła masę spadkową.
    Przyjmując dla celów obliczeniowych wartość całej nieruchomości na 100 tyś i tylko ta nieruchomość należała do masy spadkowej to: masa spadkowa wynosi 100 tyś + 50 tyś (darowizna) = 150 tyś. w sytuacji gdy było 2 spadkobierców ustawowych to zachowek 37.5 tyś (50% tego co uzyskałby spadkobierca w sytuacji dziedziczenia ustawowego) – zachowek rozliczony ponieważ darowizna była wskości 50 tyś.

    Małgorzata 5 września, 2018 o 15:10

    Pani Mecenas,
    zastanawiam się nad taką kwestią. Darowizna mieszkania została dokonana na rzecz jednego z dwóch spadkobierców przed otwarciem spadku. W dniu otwarcia spadku okazuje się, że istnieje testament, w którym testator wydziedziczył drugiego spadkobiercę (tego co nie otrzymał nic, z uwagi na wcześniejszą darowiznę).
    Czy to wydziedziczenie ma znaczenie przy zachowku?

    Odpowiedz

    Katarzyna Pluta 6 września, 2018 o 09:37

    Pani Małgorzato wydziedziczenie ma znaczenie o ile jest skuteczne. Proszę zapoznać się z moim wpisem na temat wydziedziczenia : http://zachowekbeztajemnic.pl/wydziedziczenie-testamencie-a-prawo-zachowku/

    pozdrawiam

    Odpowiedz

    Jolanta 4 grudnia, 2018 o 15:44

    Witam Pani Mecenas,
    Mam pytanie a mianowicie:
    W styczniu 2011 roku moja mama przekazała mi w formie darowizny mieszkanie (kawalerka 25m2) co było ustalone jeszcze za życia taty. Mam dwoje rodzeństwa starszego które upomina się o zachowek dodam że mama jeszcze żyje.
    Siostra dostała mieszkanie po dziadkach (rodzicach taty) a bratu jak się żenił mama wzięła pożyczkę na mieszkanie w 1994r., oczywiście brat mieszkania wtedy nie kupił.
    Co musimy zrobić abym nie musiała ich spłacać?
    Z góry dziękuję za udzielenie odpowiedzi na mój adres mailowy.
    Pozdrawiam
    Jolanta

    Odpowiedz

    Katarzyna Pluta 5 grudnia, 2018 o 12:10

    Dzień Dobry,
    w związku z Pani zapytaniem wysłałam Pani wiadomość.
    pozdr

    Odpowiedz

    Renata 17 stycznia, 2019 o 13:04

    Dzięń dobry,
    Pani Mecenas syn( wnuk) aktem notarialnym w marcu 2018 zawarł umowę darowizny i ustanowienia służebności osobistej ze swoimi dziadkami . Strony określiły roczną wartość świadczeń z tytułu ustanowionej służebności osobistej na kwoty po 4.800 co czyni skapitalizowane wartości po 48.000 zł . Wartość darowizny(mieszkania) określono na kwotę 120.000 zł. Moje pytanie czy
    w sytuacji kiedy jedno z dziadków umrze należy się zachowek dla córki (ciotki syna) Pragnę nadmienić, że dziadkowie oprócz córki mają jeszcze syna (ojca mojego syna)
    Pozdrawiam
    Renata Galant

    Odpowiedz

    Katarzyna Pluta 19 stycznia, 2019 o 14:03

    Witam. Pani Renato jeśli nie znalazła Pani odpowiedzi na blogu na Pani zapytanie proszę o kontakt ze mną w celu umówienia się na poradę prawną. pozdr Katarzyna Pluta

    Odpowiedz

    Katarzyna 15 lutego, 2019 o 20:58

    Dzień dobry.
    Moje pytane: mama darował a mi i mojemu synowi (wnuczek ) mieszkanie, (dodam że ja wykupiłam to mieszkanie od WAM- dowód :przelew bankowy) notariusz zaproponował aby zrobić zapis”wyłączenia ze schody spadkowej”,
    moja siostra nie była zainteresowana partycypowaniem w kosztach wykupu itd. zatem mieszkanie jest moje i mojego syna, pytanie czy kiedyś w przyszłości siostra i jej dzieci mogą żądać zachowku?
    Dziękuję za pomoc

    Odpowiedz

    Katarzyna Pluta 19 lutego, 2019 o 08:33

    Pani Katarzyno,

    pisałam juz o tym na blogu, że zapis wyłączenia za schedy spadkowej po zastosowanie przy dziale spadku, nie wyłączą natomiast dochodzenia zachowku. Zachowek będzie przysługiwał siostrze, ale powinno być wzięte pod uwagę to, iż Pani wyłożyła pieniądze na wykup lokalu. pozdr

    Odpowiedz

    Anna 8 stycznia, 2020 o 19:56

    Pani Katarzyno,

    A jak taki wkład jest liczony? Zapłaciłam za podarowane mieszkanie np. 50% jego ceny ustalonej przez rzeczoznawcę. Po kilku latach podarowano mi to mieszkanie. Nie jestem spadkobiercą ustawowym. W momencie wykupu to nie ja widnieję na akcie notarialnym. Darczyńca zmarł niedługo po darowiźnie. Czy podstawa do obliczenia zachowku to obecna wartość rynkowa tego mieszkania minus mój wkład w PLN, czy też obecna wartość rynkowa minus 50% tej wartości? Mieszkanie zyskuje z czasem na wartości, a czy mój wkład jest „zamrożony” do kwoty, czy też narasta co do wartości?
    Pozdrawiam,

    Odpowiedz

    Katarzyna Pluta 10 stycznia, 2020 o 10:01

    Jest to bardzo indywidualna kwestia ustalenia strategii w danej sprawie. Nie ma gotowego rozwiązania, które się zawsze jednakowo stosuje.

    Odpowiedz

    Agnieszka 8 marca, 2019 o 20:56

    Dzień dobry,
    Tata „podarował” mi działkę budowlano-rolna która uzyskał w sprawie spodkowej po bracie. Jednakże według postanowienia Sądu miał spłacić siostrę i brata po ok.17tys każdemu. W momencie przekazania mi tej ziemi w darowiźnie zobowiązał mnie do spłaty zgodnie z postanowieniem sądu.
    Oprócz tej spłaty ja od śmierci wujka do czasu darowizny czyli przez ponad rok płaciłam podatek za grunt, opłaty za prąd itp. mam na to potwierdzenia wplat. Darowizna nastąpiła w październiku 2011r. Tata zmarł w grudniu 2018r. A pozostały majątek czyli mieszkanie zgodnie z testamentem odziedziczyła mama.
    Jeżeli teraz byłaby prowadzona sprawa o zachowek to ta darowizny wlicza sie do zachowku?.
    Do kiedy liczy sie te 10 lat ? Do śmierci taty czy do złożenia sprawy o zachowek?

    Odpowiedz

    Katarzyna Pluta 16 marca, 2019 o 15:28

    Dzień dobry,

    Szanowna Pani darowizna wlicza się do substratu masy spadkowej, w Pani przypadku termin 10-letni nie ma zastosowania. Jednakże czy będzie się w tej sytuacji należał zachowek, komu? to nie jestem w stanie odpowiedzieć. Najlepiej proszę się zgłosić w celu uzyskania porady prawnej. pozdr

    Odpowiedz

    doma 11 lutego, 2020 o 11:52

    czy jeżeli mamy gospodarstwo przekazane po prostu jako darowizna to stosujemy przepisy o zachowku? cyt. „W sytuacji zatem, gdyby gospodarstwo rolne zostało przekazane zwykłą umową darowizny (nie na podstawie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych), to wówczas bezsprzecznie mogłaby Pani żądać od siostry zapłaty określonej kwoty tytułem zachowku.” (za: https://www.praworolne.info/czy-nalezy-sie-zachowek-od-gospodarstwa-przekazanego-za-rente-rolnicza-93-material.html ) sugeruje że tak jest .w mojej rodzinie siostra 16 lat temu dostała darowizną (żadnej renty rodzicom nie placila) duże gospodastwo. teraz rodzice oboje zmarli w wypadku i zaczęły sę schody… sisotra nie chce myśleć ani mówić o zachowku a ja czuję że też powinnam coś dostac z rodziców majątku… prosze o pomoc jakas sugestię dziękuje

    Odpowiedz

    Katarzyna Pluta 20 lutego, 2020 o 13:03

    Witam,

    Zgodnie z tym co napisałam w swoim wpisie być może przysługuje Pani zachowek. W swojej sprawie powinna Pani zasięgnąć indywidualnej porady prawnej.

    pozdr

    Odpowiedz

    Joanna 22 marca, 2021 o 17:56

    Dzień dobry
    Zapoznałam się z Pani artykułem odnośnie zachowku. Obecnie moja mama będzie występowała przeciwko swojej siostrze o zachowek. Ciotka otrzymała mieszkanie od swoich rodziców aktem darowizny. Jeżeli chodzi o zachowek, wszystko już wiemy. Ale chciałabym tylko dopytać o jedną rzecz, bo nie znalazłam takiej informacji. Czy jeżeli nie było żadnego innego majątku, nie został spisany testament, była tylko ta darowizna, to czy można skorzystać tutaj ze schedy spadkowej? Czy musi być dziedziczony jakikolwiek inny majątek, żeby było to możliwe?

    Z góry dziękuję za podpowiedź
    Pozdrawiam
    Joanna

    Odpowiedz

    Katarzyna Pluta 6 kwietnia, 2021 o 18:50

    Nie bardzo rozumiem Pani pytania : co oznacza skorzystanie ze schedy spadkowej. Najlepiej zwrócić się do adwokat w celu uzyskania porady prawnej. Na blogu nie udzielam porad. pozdr i życzę powodzenia.

    Odpowiedz

    Piotr 29 września, 2021 o 22:36

    Witam Panią
    Sytuacja następująca. Jest czwórka rodzeństwa. Mama (wdowa) cały swój majątek 1.100.000 podzieliła darowiznami następująco. Jednemu dziecku dała 500.000, drugiemu i trzeciemu po 300.000 a czwartemu nic. Oczywiste jest, że czwartemu od wszystkich będzie się należał zachowek. Pytanie dotyczy drugiego i trzeciego dziecka. Cz one będą mogły sie ubiegać o zachowek od pierwszego celem wyrównania z racji większej niż one otrzymanej darowizny.
    Z góry dziękuję za odpowiedź.

    Odpowiedz

    Damian 5 października, 2021 o 14:42

    A jak z zaliczeniem darowizn między rodzeństwem do schedy spadkowej : ojciec darował bratu działkę w latach 70 -tych a jednocześnie maja wszyscy udział w innej nieruchomości po matce gdzie chce zrobić dział spadku po ojcu i babci. Nie wiem jak to ugryźć. Pozdrawiam

    Odpowiedz

    Marzenna 26 marca, 2022 o 21:44

    Prosze o porade.Moj brat dostal cale gospodarstwo i budynki za rente chorobowa ’-rolnicza . Ja nic nie dostalam ,Mama zmarla 9 lat temu a ojciec zyje tez sie nim opiekuje ,prosze mi powiedziec czy nalezy mi sie zachowek, Dziekuje

    Odpowiedz

    Dodaj komentarz

    Na blogu jest wiele artykułów, w których dzielę się swoją wiedzą bezpłatnie.

    Jeśli potrzebujesz indywidualnej pomocy prawnej, napisz do mnie :)

    Przedstaw mi swój problem, a ja zaproponuję, co możemy wspólnie w tej sprawie zrobić i ile będzie kosztować moja praca.

    Twoje dane osobowe będą przetwarzane przez Kancelaria Adwokacka Adwokat Katarzyna Pluta w celu obsługi komentarzy. Szczegóły: polityka prywatności.

    Poprzedni wpis:

    Następny wpis: